Rozmowa z dr Martiną Leczycką- lekarka w trakcie specjalizacji z chorób wewnętrznych, sekretarz Związku lekarzy Polskich w UK, znana jako Lekarkawlondynie na Instagramie. Rozmawia: Małgorzata Szwed
Malgorzata S.: Witam dr Martino. Czy zechciałabyś nam popowiedzieć nam o kampanii badań przesiewowych szyjki macicy, w której zdecydowałaś się wziąc udział?
Po pierwszej kampanii badań przesiewowych szyjki macicy w 2019 r., ta krajowa kampania “Pomóż nam pomóc sobie – Cervical Screening” ma na celu podniesienie świadomości na temat ryzyka raka szyjki macicy i podkreślenie korzyści profilaktycznych wynikających z badań przesiewowych szyjki macicy. Kampania zachęca osoby kwalifikujące się do badań przesiewowych do odpowiedzi na zaproszenie do badań przesiewowych i do zarezerwowania wizyty w gabinecie lekarza rodzinnego lub klinice zdrowia seksualnego, jeśli przegapili ostatnią wizytę. Zaproszenie obejmuje każdą kobietę, która miała przejść badania przesiewowe szyjki macicy podczas pandemii, ale nie zgłosiła się. Zapewniamy osoby uprawnione, że usługi badań przesiewowych szyjki macicy NHS są otwarte i można z nich korzystać pomimo pandemii.
Do kogo skierowana jest kampania?
Kampania skierowana jest do wszystkich osób kwalifikujących się do badań przesiewowych szyjki macicy – kobiet i osób z szyjką macicy w wieku 25–64 lat. Osoby zarejestrowane jako kobiety z praktyką lekarza rodzinnego i w wieku od 25 do 49 lat są zapraszane na rutynowe badania przesiewowe co 3 lata; osoby w wieku od 50 do 64 lat są zapraszane na rutynowe badania przesiewowe co 5 lat. [1]
Czym dokładnie jest badanie przesiewowe szyjki macicy?
Badania przesiewowe szyjki macicy nie są testem na raka. [1] Próbki badań przesiewowych szyjki macicy są najpierw testowane pod kątem wysokiego ryzyka zakażeniem wirusa brodawczaka ludzkiego (HPV), wirusa, który powoduje prawie wszystkie nowotwory szyjki macicy. Testowanie w tym celu nazywa się pierwotnym testem HPV i oznacza, że wszelkie ryzyko można dokładniej wykryć na wcześniejszym etapie niż poprzednia metoda (sama cytologia). Jest to najlepszy sposób, aby dowiedzieć się, kto jest bardziej narażony na rozwój zmian w komórkach szyjki macicy, które z czasem mogą potencjalnie prowadzić do raka szyjki macicy. Większość wyników testów pokazuje, że wszystko jest normalne, ale dla około 1 na 20 badanych, test pokazuje pewne nieprawidłowe zmiany w komórkach szyjki macicy. Większość z tych zmian nie doprowadzi do raka szyjki macicy, a komórki mogą same wrócić do normy. W niektórych przypadkach nieprawidłowe komórki muszą zostać usunięte, aby nie mogły stać się nowotworowe.
[1] https://www.nhs.uk/conditions/cervical-screening/
Co dzieje się podczas badań przesiewowych szyjki macicy i kiedy uzyskujesz wynik?
Przyjazna, wyszkolona pielęgniarka poprosi Cię o rozebranie się i położenie na kanapie w prywatnym pokoju. Będziesz miał arkusz papieru lub prześcieradło do zakrycia. Pielęgniarka użyje wziernika i małego, miękkiego pędzla, aby pobrać próbkę z szyjki macicy. Szyjka macicy jest wejściem do macicy z pochwy. Twoja próbka jest wysyłana i testowana.
Próbka jest testowana pod kątem typów HPV, które mogą powodować raka szyjki macicy. Jeśli masz negatywny wynik, ryzyko raka szyjki macicy jest bardzo niskie i nie ma potrzeby sprawdzania nieprawidłowych komórek, nawet jeśli miałeś je w przeszłości. Jeśli masz pozytywny wynik dla HPV, próbka zostanie sprawdzona pod kątem nieprawidłowych komórek. Nieprawidłowe komórki nie są rakiem, ale mogą przekształcić się w raka, jeśli nie są leczone.
Jakie wskazówki możesz dać tym z nas, którzy czują się nieswojo podczas testu?
To narmalne, że możesz czuć się zakłopotana, ale wskazane jest, aby porozmawiać z pielęgniarką lub lekarzem wykonującym test, który może pomóc Ci się uspokoić. Możesz również nosić spódnicę, sukienkę lub długi sweter, który możesz zachować podczas testu. Jeśli zapomnisz lub wolisz tego nie robić, nie martw się – otrzymasz arkusz papieru lub prześcieradło, aby się zakryć.
Co jeśli martwisz się, że będzie to bolesne?
Doświadczenie każdego z nas w zakresie badań przesiewowych szyjki macicy jest inne, ale pielęgniarki są przeszkolone, aby pracować z Tobą i pomóc Ci poczuć się swobodnie. Jest wiele rzeczy, które mogą pomóc:
- Porozmawiaj ze swoją pielęgniarką podczas testu i pamiętaj, że masz kontrolę i możesz przerwać test, kiedy tylko chcesz
- Poproś o mniejszy wziernik
- Poproś o położenie się w innej pozycji
- Zapytaj pielęgniarkę o pokazanie ćwiczeń oddechowych, ponieważ mogą one pomóc
- Słuchaj muzyki lub podcastu, aby się zrelaksować
Czy masz jakieś ostateczne rady dla pań obawiających się badania?
- Badania przesiewowe szyjki macicy ratują życie – nie ignoruj zaproszenia do badań przesiewowych szyjki macicy, a jeśli przegapiłeś ostatnie, umów się na wizytę u lekarza rodzinnego już teraz.
- Wszystkie kobiety i osoby z szyjką macicy w wieku od 25 do 64 lat powinny regularnie badać szyjkę macicy na zaproszenie.
- Zachęć tych, których kochasz, do poddania się badaniom przesiewowym, jeśli spóźnią się na test.
- Aby uzyskać więcej informacji, odwiedź: nhs.uk/cervicalscreening
